Post Office Yojana 2025 आजच्या अस्थिर आर्थिक परिस्थितीत प्रत्येकाला सुरक्षिततेसोबत नियमित उत्पन्नाची गरज असते. बाजारातील चढउतार, गुंतवणुकीतील धोका आणि महागाई यामुळे अनेकजण गोंधळून जातात. अशा वेळी टपाल खात्याची मासिक उत्पन्न योजना म्हणजेच Post Office Monthly Income Scheme (POMIS) हा एक विश्वासार्ह मार्ग ठरतो. ही योजना पूर्णपणे भारत सरकारच्या हमीवर आधारित असल्याने यात गुंतवलेले पैसे सुरक्षित राहतात आणि दर महिन्याला निश्चित रक्कम परत मिळते. निवृत्त व्यक्ती, ज्येष्ठ नागरिक किंवा ज्यांना स्थिर आणि जोखमीविना उत्पन्न हवे आहे, त्यांच्यासाठी ही योजना विशेषतः उपयुक्त ठरते.

योजनेची वैशिष्ट्ये आणि लाभ

या योजनेचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे गुंतवणुकीची सुरक्षा. यात बाजारातील चढउतारांचा परिणाम होत नाही. सरकारद्वारे चालवली जाणारी योजना असल्यामुळे ती पूर्णपणे जोखमीविना आहे. गुंतवणूकदाराला दर महिन्याला ठराविक रक्कम व्याजाच्या स्वरूपात मिळते. हे व्याज प्रत्येक महिन्याच्या शेवटच्या दिवशी खात्यात जमा केले जाते. त्यामुळे नियमित पैशाची गरज भागवण्यासाठी ही योजना मदत करते.

सध्या या योजनेवर वार्षिक 7.4 टक्के व्याजदर लागू आहे. हा दर इतर अनेक सुरक्षित योजनांच्या तुलनेत अधिक आकर्षक मानला जातो. ज्यांना बँक ठेवी किंवा इतर बचत योजनांमधून फारसा परतावा मिळत नाही, त्यांच्यासाठी हा व्याजदर खूपच फायदेशीर ठरू शकतो.

गुंतवणूक मर्यादा आणि पात्रता

या योजनेत कोणताही भारतीय नागरिक खाते उघडू शकतो. पालक आपल्या अल्पवयीन मुलांच्या नावाने देखील खाते सुरू करू शकतात. एकल खात्यात किमान एक हजार रुपयांपासून गुंतवणूक सुरू करता येते आणि कमाल मर्यादा नऊ लाख रुपये आहे. संयुक्त खात्याच्या बाबतीत जास्तीत जास्त तीन लोक मिळून खाते उघडू शकतात आणि अशा खात्यात पंधरा लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते. या खात्याचा परिपक्वता कालावधी पाच वर्षांचा असतो.

खाते उघडण्याची प्रक्रिया

ही योजना सुरू करण्यासाठी जवळच्या कोणत्याही टपाल कार्यालयात भेट देता येते. खाते उघडताना ओळखपत्र, पत्त्याचा पुरावा आणि पासपोर्ट आकाराचे फोटो आवश्यक असतात. गुंतवणूक रोख रक्कम किंवा चेकद्वारे करता येते.

पैसे काढण्याचे नियम

या योजनेत गुंतवलेले पैसे पाच वर्षांनंतर पूर्णपणे परत मिळतात. परंतु काही कारणास्तव आधीच पैसे काढायचे असल्यास ठराविक नियम लागू होतात. एक वर्ष पूर्ण झाल्यानंतर पैसे काढता येतात, पण त्यावर दंड भरावा लागतो. एक ते तीन वर्षांच्या कालावधीत पैसे काढल्यास मूळ रकमेतील दोन टक्के कपात होते, तर तीन वर्षांनंतर एक टक्के कपात केली जाते. पाच वर्षांचा कालावधी पूर्ण झाल्यानंतर कोणतेही शुल्क न आकारता पैसे परत मिळतात.

कर संबंधित बाबी

या योजनेवर मिळणाऱ्या व्याजावर कर लागू होतो. मात्र प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कोणतीही करसवलत मिळत नाही. त्यामुळे गुंतवणूकदारांनी याचा विचार करूनच योजना निवडावी.

निष्कर्ष

टपाल कार्यालयाची मासिक उत्पन्न योजना ही जोखमीपासून दूर राहून स्थिर आणि निश्चित उत्पन्नाची हमी देणारी योजना आहे. विशेषतः निवृत्तीनंतरचे जीवन सुरक्षित करण्यासाठी किंवा बचतीवर नियमित उत्पन्न मिळवण्यासाठी ही योजना आदर्श ठरते. सरकारच्या हमीमुळे पैशांची सुरक्षा राहते आणि दर महिन्याला व्याजाच्या स्वरूपात निश्चित रक्कम हातात मिळते.

Disclaimer

या लेखात दिलेली माहिती ही केवळ सर्वसाधारण शैक्षणिक आणि माहितीपर उद्देशाने दिली आहे. कोणत्याही प्रकारची गुंतवणूक करण्यापूर्वी अधिकृत पोस्ट ऑफिस, वित्तीय सल्लागार किंवा संबंधित सरकारी वेबसाइटवरून अद्ययावत माहिती तपासावी. या माहितीच्या आधारे केलेल्या गुंतवणुकीतील नफा-तोट्यासाठी लेखक किंवा प्रकाशक जबाबदार राहणार नाही.