Ramchandra Sable predicts महाराष्ट्रात हवामानातील बदल सातत्याने दिसत आहेत आणि या बदलांचा शेतकरी तसेच सर्वसामान्य जनतेवर थेट परिणाम होतो. हवामान अभ्यासक रामचंद्र साबळे यांनी दिलेल्या ताज्या अंदाजानुसार पुढील काही दिवसांत वातावरणात स्थिरतेसह अधूनमधून पावसाचे प्रमाण बदलत राहणार आहे.
आज २४ ऑगस्ट आणि उद्या २५ ऑगस्ट रोजी वातावरणातील दाब १००४ हेक्टोपास्कल इतका स्थिर राहण्याची शक्यता आहे. या स्थिरतेमुळे राज्यात मोठ्या प्रमाणावर पावसाचा अभाव राहील. केवळ काही जिल्ह्यांत हलका पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. बहुतांश ठिकाणी आकाश स्वच्छ राहून सूर्यप्रकाश भरपूर मिळेल. शेतकऱ्यांसाठी हा कालावधी बाह्य कामे करण्यास योग्य आहे कारण पावसाचा अडथळा कमी राहणार आहे.
मंगळवारचा बदलता अंदाज
२६ ऑगस्ट रोजी वातावरणात काही प्रमाणात बदल दिसू शकतात. या दिवशी दाब १००२ ते १००४ हेक्टोपास्कल या मर्यादेत राहील. या कमी दाबामुळे वातावरणात अस्थिरता निर्माण होऊन काही भागांत हलका ते मध्यम पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. अचानक येणाऱ्या पावसाचा विचार करता शेतकऱ्यांनी महत्त्वाची कामे आधीच पूर्ण करून घेणे आवश्यक आहे. पावसामुळे शेतातील ओलावा वाढेल आणि नव्याने लावलेल्या पिकांसाठी ही स्थिती उपयुक्त ठरेल.
मध्य आठवड्यातील हवामान
२७ ऑगस्ट रोजी दाब पुन्हा वाढून १००४ ते १००६ हेक्टोपास्कल इतका होण्याचा अंदाज आहे. त्यामुळे पावसाची शक्यता कमी होऊन पुन्हा कोरडे हवामान अनुभवायला मिळेल. आकाश थोडे ढगाळ असले तरी बहुतांश ठिकाणी पाऊस पडणार नाही. या दिवशी शेतकरी विविध बाह्य कामांसाठी वेळ वापरू शकतील. सूर्यप्रकाशही मुबलक मिळण्याची शक्यता असल्यामुळे घरगुती आणि शेतीसंबंधित अनेक कामांसाठी हा दिवस अनुकूल असेल.
२८ ऑगस्ट रोजी वातावरणातील दाब आणखी वाढून १००६ ते १००८ हेक्टोपास्कलपर्यंत जाईल. उच्च दाबामुळे राज्यात कोरडी परिस्थिती राहील. आकाश मुख्यतः स्वच्छ राहून सूर्यप्रकाश मुबलक मिळेल. या दिवशी तापमान काहीसे वाढेल आणि हवामान कोरडे वाटू शकते. शेतातील पिकांसाठी हा दिवस अनुकूल असला तरी पाण्याची योग्य व्यवस्था करून ठेवणे आवश्यक ठरेल.
आठवड्याचा शेवटचा अंदाज
२९ आणि ३० ऑगस्ट रोजी राज्यातील विविध भागांत दाब वेगवेगळ्या पातळ्यांवर राहील. उत्तरेकडील भागात १००४, मध्य भागात १००६ तर दक्षिणेकडील भागात १००८ हेक्टोपास्कल दाब राहील. या बदलामुळे उत्तरेकडील जिल्ह्यांत थोडासा पाऊस पडू शकतो. मात्र राज्याच्या बहुतांश भागांत कोरडे हवामान राहण्याची शक्यता आहे. आकाश अंशतः ढगाळ असले तरी पावसासाठी आवश्यक असणारे घनदाट ढग निर्माण होणार नाहीत. त्यामुळे या काळातही बाहेरची कामे सुरळीतपणे करता येतील.
वाऱ्याचा परिणाम
या आठवड्यात वाऱ्याची दिशा मुख्यतः नैऋत्येकडून राहील. राज्यातील बहुतेक जिल्ह्यांत वाऱ्याचा वेग तासाला १६ ते २९ किलोमीटर इतका राहील. या मध्यम गतीच्या वाऱ्यामुळे जमिनीतील आर्द्रता कमी होईल आणि बाष्पीभवनाचा दर वाढेल. या स्थितीचा शेतीवर चांगला परिणाम होईल कारण त्यामुळे जमिनीत योग्य ‘वापसा’ तयार होऊन पिकांना पोषक वातावरण मिळेल. कापूस, ऊस आणि धानासारख्या पिकांना या काळात चांगली वाढ होण्याची शक्यता आहे.
आर्द्रता आणि तापमान
आठवडाभर सकाळच्या वेळी आर्द्रता जास्त राहील. यामुळे पिकांना नैसर्गिक ओलावा मिळेल आणि सिंचनाची गरज कमी होईल. दुपारी आर्द्रतेचे प्रमाण घटेल, ज्यामुळे उष्णतेची जाणीव होईल पण ती असह्य होणार नाही. सायंकाळच्या वेळी पुन्हा आर्द्रता वाढेल आणि वातावरण गारवा देईल. या काळात कमाल तापमान ३२ ते ३५ अंश सेल्सिअस तर किमान तापमान २४ ते २७ अंश सेल्सिअस दरम्यान राहील. अशा तापमानामुळे बाह्य कामांसाठी आणि शेतीसाठी अनुकूल स्थिती निर्माण होईल.
महासागरीय प्रभाव आणि मान्सून
प्रशांत महासागरातील पाण्याच्या तापमानामुळे मान्सूनची दिशा ठरते. सध्या पेरू आणि इक्वेडोरजवळील समुद्रात पाण्याचे तापमान कमी असल्यामुळे उच्च दाब तयार झाला आहे. त्यामुळे हिंदी महासागरातील वाऱ्यांची दिशा बदलत आहे आणि भारतीय उपखंडावर मान्सूनच्या पद्धतीवर परिणाम होत आहे. या स्थितीमुळे यंदाचा मान्सून ऑक्टोबर अखेरपर्यंत चालण्याची शक्यता आहे. सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर महिन्यात सामान्यपेक्षा जास्त पाऊस पडेल असा अंदाज आहे. खरीप पिकांसाठी हा अतिरिक्त पाऊस मोठ्या प्रमाणात उपयुक्त ठरेल आणि पाणीसाठा सुधारेल.
शेतकऱ्यांसाठी सूचना
मंगळवारच्या पावसाचा विचार करून शेतकऱ्यांनी कापणी किंवा मळणीची कामे आधीच पूर्ण करावी. या दिवशी खत किंवा औषध फवारणी टाळावी कारण पावसामुळे त्याचा परिणाम कमी होऊ शकतो. जे शेतकरी रोपे लावणार आहेत त्यांनी या दिवसाचा फायदा करून घ्यावा. जमिनीतील ओलावा आणि वाऱ्यामुळे तयार होणारी स्थिती खरीप पिकांसाठी चांगली ठरेल.
निष्कर्ष
या आठवड्यात महाराष्ट्रातील हवामान मुख्यतः स्थिर आणि शुष्क राहणार आहे. केवळ एका-दोन दिवस हलका ते मध्यम पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. वाऱ्याची दिशा, आर्द्रता आणि तापमान पिकांच्या वाढीसाठी उपयुक्त राहतील. सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर महिन्यांत चांगल्या पावसाचा लाभ शेतकऱ्यांना मिळेल अशी अपेक्षा आहे.
Disclaimer
या लेखातील हवामान अंदाज विविध स्रोतांवर आधारित आहे. यामध्ये बदल होऊ शकतो. महत्त्वाच्या शेतीसंबंधी किंवा इतर निर्णय घेताना स्थानिक हवामान विभाग आणि भारतीय हवामान खात्याकडून अद्ययावत माहिती तपासणे आवश्यक आहे. या माहितीनुसार घेतलेल्या निर्णयासाठी आम्ही जबाबदार राहणार नाही.
