आजच्या काळात आधार कार्ड हे प्रत्येकासाठी सर्वात महत्त्वाचे दस्तऐवज मानले जाते. बँक खाते उघडणे, शासकीय योजना, सिम कार्ड मिळवणे अशा अनेक ठिकाणी त्याची आवश्यकता असते. पण त्यातील मोबाईल नंबर नेहमी सक्रिय आणि योग्य असणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे. कारण अनेक सेवा OTP द्वारे सुरू होतात. UIDAI ने काही नवीन नियम लागू केले आहेत ज्यामुळे मोबाईल नंबर अपडेट करण्याची प्रक्रिया आता बदलली आहे.
आधारमध्ये मोबाईल नंबर बदलण्याचे नवे नियम
UIDAI च्या नव्या निर्णयानुसार आता मोबाईल नंबर घरबसल्या ऑनलाइन बदलता येणार नाही. यासाठी आधार सेवा केंद्रात प्रत्यक्ष जाऊन बायोमेट्रिक पडताळणी करावी लागेल. पूर्वी ही सुविधा ऑनलाइन उपलब्ध होती, पण सुरक्षेच्या दृष्टीने ती थांबवण्यात आली आहे. त्यामुळे आता मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी व्यक्तीची उपस्थिती आवश्यक आहे.
आधार अपडेट करण्याची पद्धत
आधार केंद्रात जाण्यापूर्वी UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवरून अपॉइंटमेंट घेणे सोयीचे ठरते. वेबसाइटवर “माय आधार” विभागात जाऊन आपण आपल्या जवळच्या केंद्राची निवड करू शकता. अपॉइंटमेंटच्या दिवशी आधार कार्ड, ओळखपत्र आणि पत्त्याचा पुरावा घेऊन जाणे आवश्यक आहे. अपॉइंटमेंटशिवाय गेल्यास जास्त वेळ थांबावे लागू शकते.
शुल्क आणि अपडेट स्थिती तपासणे
मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी 50 रुपये शुल्क आकारले जाते. प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर एक रसीद दिली जाते ज्यावर URN क्रमांक असतो. हा क्रमांक वापरून UIDAI च्या वेबसाइटवरून अपडेटची स्थिती तपासता येते. साधारणतः 7 ते 10 दिवसांत प्रक्रिया पूर्ण होते. अपडेट पूर्ण झाल्यावर SMS द्वारे कळवले जाते.
आधार अपडेट का आवश्यक आहे
UIDAI ने सांगितले आहे की ज्या व्यक्तींचे आधार कार्ड 10 वर्षांपेक्षा जुने आहेत त्यांनी अपडेट करणे आवश्यक आहे. वेळेनुसार चेहरा व बायोमेट्रिक डेटा बदलतो, त्यामुळे जुनी माहिती अचूक राहत नाही. आधार अपडेट न केल्यास कार्ड निष्क्रिय होण्याची शक्यता आहे. याचा परिणाम सरकारी योजना, बँकिंग व्यवहार आणि इतर सेवांवर होऊ शकतो. त्यामुळे वेळेत अपडेट करणे अत्यावश्यक आहे.
Disclaimer
या लेखातील माहिती ही विविध स्त्रोतांच्या आधारे दिली आहे. कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी कृपया UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर किंवा जवळच्या आधार सेवा केंद्रात तपशीलवार माहिती घ्या.
नागरिकांसाठी प्रश्न (FAQ)
आधारमध्ये मोबाईल नंबर बदलण्यासाठी किती शुल्क आहे?
मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी 50 रुपये शुल्क आकारले जाते.
मोबाईल नंबर बदलण्यासाठी ऑनलाइन सुविधा आहे का?
नाही, UIDAI ने ही सुविधा बंद केली आहे. आता फक्त आधार केंद्रात जाऊनच बदलता येईल.
आधार अपडेट पूर्ण होण्यासाठी किती वेळ लागतो?
साधारणतः 7 ते 10 दिवस लागतात, पण काही वेळा जास्त वेळ लागू शकतो.
URN क्रमांक म्हणजे काय?
अपडेट प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर दिलेल्या रसीदवर URN क्रमांक असतो. त्याच्या मदतीने आपण अपडेट स्थिती तपासू शकता.
10 वर्षांहून जुना आधार अपडेट करणे का आवश्यक आहे?
वेळेनुसार चेहऱ्यात व बायोमेट्रिकमध्ये बदल होतो, त्यामुळे जुनी माहिती अचूक राहत नाही. UIDAI ने ते अपडेट करणे अनिवार्य केले आहे.